Futbol Oyununda Taktik

Taktik

   

          Bütün spor dallarında olduğu gibi futbolda da istenen hedefe ulaşmak için bir program dahilinde sistemli olarak çalışmak gereklidir. Futbolun bir takım sporu olduğu gerçeğinden yola çıkarsak, takımı oluşturan sporcuların aynı bedende atan tek bir kalp olarak hareket etmesi gerekmektedir. Bunu sağlamak için ortak amaçlar iyi belirlenmeli ve strateji iyi tahlil edilmelidir. Hedefi ve idealleri olmayan bir takımda hem teknik kadroda hem de takım içinde yer almak pek zevkli bir iş olmasa gerek!

Gol atmak ve yememek çabaları yanında, yediğinden bir fazlasını atma, bazen de  oyunu berabere bitirebilme oyunun hedefi durumuna gelir.

Taktik; oyun alanı içerisinde daha önceden belirlenen hedeflere ulaşabilmek için, mevcut şartları en iyi şekilde değerlendirerek belirli bir plan doğrultusunda sahaya aktarılan düşüncelerdir diye tanımlanabilir.

Mevcut şartların en iyi şekilde değerlendirilmesi ile amaçlanan sonuca ulaşılabilmesi için oyunu belirli bir plan ve strateji dahilinde oynama sanatıdır.

Taktik eğitim verilirken basit ve uygulanabilir olmasının yanı sıra müsabaka şartlarında verilmeye çalışılmalıdır. Görsel olanaklar sonuna kadar kullanılarak konu ile ilgili örnekler çoğaltılmalıdır. Taktik eğitiminde mevcut olan bütün şartlar göz önüne alınmalı ve eğitim bu doğrultuda verilmelidir.

Takımın yakın ve uzak hedefleri iyi belirlenmeli ve çalışmalar bu çerçevede yürütülmelidir. Yakın hedefler genellikle bir veya birkaç müsabaka devresini kapsarken, uzak hedefler bir  yılı hatta birkaç yılı kapsayan bir zaman dilimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde taktik ve sistem etkileşimi sayesinde diziliş ve ortak hareket etme kavramları iç içe girmiş durumdadır. Taktik kavramı, taktik eğitimi gerektiren ve belirli bir alt yapıya dayandırılarak düşünülmesi gereken bir oluşum olarak karşımıza çıkar. Taktik eğitimi almış bir takım ile çalışmak hem kolay hem de başarıyı yakalamaktaki en kolay yol olarak görülmektedir. Oyuncuların kavrama yeteneklerinin fazla olması verilmesi gereken bilgilerin tamamının geçerli kılınması ile son bulacaktır.

Oyuncuların ferdi çabalarının ortak bir çabaya dönüştürülmesi futbol oyununda başarıyı da beraberinde getirecektir. Bu yüzden taktik kavramını *Bireysel *Grup *Takım taktiği olarak sınıflandırmak yanlış olmayacaktır. 

Taktik ve Antrenman

 Takımımızın daha önceden belirledikleri ortak davranışları bir plan doğrultusunda yapabilmeleri için; daha önceden yapacakları zihinsel ve fiziksel  çalışmalarla denemiş ve aksaklıkları gidermiş olmaları gerekir. Planlanan davranışların gerçekleştirilebilmesi için zihinsel ve uygulamalı çalışmalar yapılması kaçınılmazdır. Taktiksel düşüncelerin gerçekleştirilmesi takımı oluşturan oyuncuların birbirlerini iyi tanımaları ve görev dağılımındaki uyum ile doğru orantılıdır.

 Taktik Seçiminde Etkili Olan Kriterler 

Takım oyununu başarıyla uygulayan takımların, ferdi yetenekler doğrultusunda başarıya endeksleşmiş takımlara karşı başarılı oldukları görülmektedir. Takım oyununu iyi etüt etmiş takımlardaki futbolcuların, ferdi ve grup taktiğini başarıyla uygulamaları taktik eğitimin önemini bir kez daha ön plana çıkarmaktadır.

 Kendi Takımımız; Takımı oluşturan sporcuların; oyun kuralı bilgisi, teknik kapasiteleri, kondisyon seviyeleri, oyun anlayışları gibi bir çok faktör taktiksel düşünce içinde büyük önem taşır ve uygulanan taktiği etkileyen kriterdir.

 Rakip Takım; Karşı takımı oluşturan sporcuların; oyun kuralı bilgisi, teknik kapasiteleri, kondisyon seviyeleri, oyun anlayışları , fiziksel ve ruhsal durumları gibi faktörler uygulanacak olan taktiği etkiler.

 Çevresel Kriterler; havanın durumu, kendi takımımızın ve rakip takımın ligde bulunduğu sıralama, seyirci, müsabakanın dış veya iç sahada bulunması, ısı-nem, rakım gibi kriterler taktiksel düşüncenin uygulanmasına etki eden faktörlerdir. En iyi taktiğin kendi takımımız tarafından uygulanılabilen taktik olduğu unutulmamalıdır. Oyuncuların çevresel faktörlerden etkilenmemeleri için, taktiksel düşünce daha önceden iyi bir şekilde oyunculara aktarılmalıdır. Oyuncuların fiziksel ve ruhsal özelliklerine göre görevlendirme yapmak doğru bir davranış olacaktır.

 Taktiği Etkileyen Faktörler;

Teknik Kapasite

Kondisyon

Oyun kuralı bilgisi

Dış faktörler

Taktikler genel olarak 3 ana başlık altında incelenebilirler.

Ferdi Taktikler

Grup Taktikleri

Takım Taktikleri

 FERDİ TAKTİKLER

Ferdi taktikler savunma ve hücumda olmak üzere iki alt başlık altında incelenebilirler.

 Savunma Oyununda Ferdi Taktikler;

Rakipten kayarak top alam, dripling yapan oyuncuya karşı savunma, omuz omuza mücadelede üstünlük sağlama, rakibi topu almadan ve topa sahip olduktan sonra rahatsız etme ve sıkı markaj altında tutmak savunma oyununda sıkça kullanılan ferdi taktiklerdir.

 Omuz Omuza Mücadele

Topa sahip olmak için yapılan tüm mücadelelerde oyun kuralları çerçevesinde rakibi omuzla rahatsız etme ve oyun kurgusunu bozma çabaları sıkça kullanılır. Amaç sadece topu kazanmak değil, rakibin kazanmasına ya da kazandığı topu olumsuz kullanmasını sağlamak amacıyla da kullanılır. Sağlam bir oyun kuralı bilgisi olmayan sporcular omuz omuza mücadelelerde sıkça faul yaparlar, bu yüzden oyun kuralları oyunculara tam anlamıyla öğretilmelidir. Omuz omuza mücadelelerde ellerin kolların faullü olarak kullanılması, rakibin formasını çekme çabaları hem futbol oyununu çirkinleştirmekte hem de sportif yaralanmaları artırmaktadır. Bu yüzden bütün futbolcular nizami olarak yapılan omuz omuza mücadeleyi öğrenmelidir.

 Rakip Oyuncuyu Topla Buluşmadan ve Buluştuğunda Engelleme;Rakip oyuncular uzakta ve yakında iken topla buluşmalarını ya da buluştukları anda olumlu kullanmalarına engele olma esasına dayanır. Rakibe atılan topa rakipten önce müdahale edebilmek için sporcunun çabukluğunun daha iyi olması gerekir. Rakip oyuncu topu aldığında eğer yüzü size ve kalenize doğru ise engelleme tam anlamıyla gerçekleşememiş demektir. Bu yüzden rakip oyuncu topla buluşsa dahi yüzü kendi kalesine doğru olmalıdır. Rakibin hareketleneceği bölgeler daha önceden sezilmeli ve önlem alınmalıdır. Rakibe verilecek her boşluk kendi takımımız aleyhine tehlike yaratacaktır. Bu engelleme çabaları tüm takım oyuncuları tarafından  tam anlamıyla gerçekleştirilirse  rakip takım bunalacak ve topu olumlu kullanmayacaktır.

 Kayarak Top Alma (Tackling); Topa sahip olan ve dripling yapan rakip oyuncuya karşı kullanılan bir tekniktir. Rakip oyuncu topa vurmadan savunma oyuncusunun topu ayak ya da bacağını kullanarak bloke etmesine “Blokaj  Tackling”, rakip oyuncunun driplingi ya da topa vuruş anında vücudunu kullanarak topun önüne doğru kayarak yaptığı müdahaleye de “Sliding Tackling” adı verilir.

 Uygulanması oldukça güç bir tekniktir. Topa müdahale edilemediği durumlarda rakibe faul yapmamak neredeyse imkansızdır. Teknik eğer tam anlamıyla bilinmiyorsa sporcu tarafından kullanılmamalıdır. Hem kendisinin hem de rakip oyuncunun ciddi ölçülerde yaralanmasına sebebiyet vereceğinden teknik daha önceden özellikle minik sporculara anlatılmalı ve uygulatılmalıdır.

Ayrıca en önemli tehlike tekniğin uygulanması sırasında topa müdahale edilememesi durumunda oyuncunun ikinci bir müdahale şansının oldukça az olmasıdır. Bu da tehlikeli bölgelerde uygulanan tekniğin kendi takımımız açısından oldukça önemli bir dezavantaj oluşturması anlamına gelir. Oyuncular topa müdahale edeceklerinden emin olmadıkları durumlarda bu tekniği kesinlikle uygulamamalıdır. 

 Dripling Yapan Oyuncuya Karşı Savunma; Rakibin koşu temposuna uyum sağlayabilmek, ani yön değiştirmelerine karşı hazırlıklı olmak, dripling anında yaptığı aldatmaların farkında olmak ve en uygun anda müdahale gerçekleştirmek esasına dayanır. Ayrıca dripling yapan oyuncunun yönünü gol bölgesinden daha uzak bir bölgeye çevirmek temel davranış şeklidir. Rakip tarafından dikine ve kaleye doğru yapılan driplingler her zaman tehlikelidir. Bu yüzden rakip oyuncu rahat bir pozisyonda dripling yapmamalıdır. Oyun alanının tüm takım tarafından daraltılması ve dripling için boş alan bırakılmaması suretiyle teknik tam anlamıyla uygulanmış olacaktır. Savunmada rakibe karşı tek başına kalmış bir oyuncu rakibin driplingine karşı oyalama ve rakibi daha az tehlikeli bölgeye yöneltme çabası içinde olmalıdır.

Hücum Oyununda Ferdi Taktikler

Dripling yapmak, pas vermek, topu kontrol altına alabilmek, kaleye şut atmak, boş alan yaratmak ve boş alana çıkmak hücum oyununda sıkça kullanılan ferdi taktiklerdir. 

 Dripling;  Oyun alanı içerisinde, topla birlikte mesafe kat etmekten daha çok rakibi sayıca eksilmek esasına dayanır. Ayrıca rakibin baskı yaptığı durumlarda topu saklamak ve gol vuruşu öncesi en uygun pozisyonu yaratmak amacıyla kullanılır.

Dripling tekniği oyuncular tarafından tam anlamıyla öğrenilmeden kullanılmamalıdır. Rakip takımın dripling karşısında oyun düzenlerinin bozulması kaçınılmazdır. Rakibin boş bıraktığı alanlara yapılan driplingler ile kendi takımız açısından avantaj sağlayabilmek ve onların savunma derinliklerinin bozulmasını sağlamak ana düşüncedir.

Dripling sırasında genellikle oyuncular sürekli olarak  topu takip ederler. Oysa ki, oyun alanını, kendi takım arkadaşlarımızı ve rakip takım oyuncuları gözlemek gerekir. Dripling yapabilmek için mutlaka boş alan gerektiğine göre bu çok önemlidir.

Özellikle ofsayt uygulayan takımlara karşı çok önemli bir silahtır. Ayrıca,  sürekli olarak mesafe kat edilmesi rakip takım içerisinde paniğe neden olur ve oyun kurguları bozulur. Bu yüzden zamanında ve yerinde yapılan driplinglerle rakibi zor durumda bırakması açısından önemli bir tekniktir.

Pas Vermek; Oyun alanı içersinde en uygun vuruş tekniğini kullanarak, takım arkadaşımızı topu en rahat alabileceği ve kullanabileceği şekilde buluşturmaktır. Takım arkadaşımıza kontrol ederken zorlanacağı bir pas vermek onun zaman kaybetmesine ve rakip takımın müdahale etme şansına sahip olmasına neden olacaktır. Sahayı dikine kesen ve çok sayıda rakip oyuncuyu oyundan düşüren paslar etkili paslardır.

Pasların yönü, şiddeti, isabeti, zamanı ve yeri büyük önem taşır. Bütün bu özellikler daha önceden sporcu tarafından bilinmeli ve uygulanmalıdır. Çok uzun mesafelere isabetli pas vermek rakip oyuncuların oyundan düşeceği anlamına gelmez. Bu yüzden atılan paslar ne kadar çok rakip oyuncuyu oyundan düşürür ve ne kadar kaleye yakın bölgede yapılırlarsa o kadar etkili olurlar.

Paslaşmalar oyun alanının her bölgesinde yapılabilir. Ama son olarak verilen ve gol pası ismini alan pas çeşidi çok önemlidir. Gol pası veren bir sporcu gol atan arkadaşından daha büyük bir mutluluk taşır. Futbolun bir takım oyunu olduğu hatırlanacak olursa, bu mutluluğun sebebi de açıklanmış olacaktır. Takımı ve arkadaşı için bir şeyler yapabilme ve ait olma kavramları sporcunun mutluluğunun sebebidir.

 Topu Kontrol Altına Almak; Oyuncunun oyun alanı içerisinde arkadaşlarından ya da rakip takımdan gelen bir topu en uygun kontrol tekniğini kullanarak en kısa sürede takımına avantaj sağlayacak şekilde kontrol altına almasıdır.

Top kontrol edilmeden daha önce sporcu kontrolden sonraki davranışını planlamalı ve oyun alanında olanlardan haberdar olmalıdır. Rakibin baskılı oyununda top kontrolü çok kısa bir sürede tamamlanmalıdır. İyi bir kontrol ile, driplinge başlamak, rakip oyuncuyu oyundan düşürmek, gol pası vermek ya da gol vuruşu yapabilmek olasıdır. Bu yüzden bütün sporcuların top kontrol tekniklerini tam anlamıyla öğrenmiş olmaları gerekir. Hangi kontrol tekniğini hangi durumlarda kullanacaklarını oyuncular daha önceden bilmelidirler.

Şut Atmak; Gol atabilmek amacıyla en uygun zamanda en uygun vuruş tekniğini kullanarak topun kaleye doğru gönderilmesi olarak tanımlanabilir. Kalabalık savunma bloklarına karşı sıkça kullanılan bir gol çabasıdır. Ayrıca ölü topların değerlendirilmesinde de kullanılır. Takımlar tarafından organize hücumlar gerçekleştirilemediği durumlarda oyuncuların ferdi gol çabalarında kullanılırlar.

En uygun zamanda en uygun tekniği kullanabilmek için sporcuların daha önceden vuruş tekniklerini ve kullanım alanlarını biliyor olmaları gerekir.

Durağan toplara atılan şutların yanında hareketli toplara vurabilmek çok önemlidir. Oyuncunun zamanlamasının çok iyi olması beklenir. Dripling sonrası atılacak bir şut beklenmeyen bir zamanda gerçekleştirildiği anda büyük tehlike yaratacaktır. Bu yüzden futbolcular her zaman atılacak bir şut için hazırlıklı olmalıdırlar.

Boş Alana Çıkmak ve Boş Alan Yaratmak; Futbolda boş alana çıkmak ve boş alan yaratmak kendi takımımız lehine alternatif zenginliği yaratmak anlamına gelir. Hem rakip takımın oyun kurgusu zayıflar hem de kendi takımızın oyun genişliği sağlanır. Boş alan yaratan oyuncunun boşaltmış olduğu alana topla veya topsuz olarak giren takım arkadaşı rakip takım açısından büyük bir tehlike yaratacaktır.

Sürekli olarak yapılan koşular sayesinde rakip takımın oyun dengesi bozulacak ve hata yapma ihtimalleri de artacaktır. Rakibin oyun alanının daraltarak yaptığı savunmaya karşı kullanılabilecek en etkili silahlardan bir tanesidir. Bir oyuncunun topa sahip olduğunda ne kadar çok pas verme alternatifi varsa oyun o kadar zengindir. Ama yapılan koşuların yerinde ve zamanında olmasına dikkat edilmelidir. Amaçsız ve geç yapılmış hareketlenmeler hiçbir önem taşımayacaktır. Rakibin dengesini bozmayan ve kendi takımımız açısından avantaj sağlamayan hareketlenmeler kullanılmamalıdır.

 GRUP TAKTİKLERİ

 Savunma Oyununda Grup Taktikleri; Futbol oyununda savunma oyuncularının birinci derecede kaleyi emniyete alma düşüncesi içinde olmaları gerekir. Savunma bloğunun dengesinin sağlanması, kazanılan topların olumlu kullanılması ve bloklar arasındaki bağlantının kurulması çok önemlidir.

Ortak Oyun Anlayışı; Savunma oyununda ferdi savunma anlayışı, grupsal savunma anlayışına dönüştürülmelidir. Fersi çabalar, daha sonra arkadaşlarının eksik yönlerini tamamlama, zaman kazanma, destek olma, arkadaşlarına hareket alanları yaratma düşüncesi içerisinde ortak amaca yönelik olarak grup savunma anlayışına uyarlanmalıdır.

Sporculara ferdi savunma anlayışı kazandırılmadan grup savunma anlayışı verilemez. Fersi savunma anlayışı kısa zamanda sporculara kazandırılabilirken, grup ve takım savunma anlayışının kazandırılması uzun süre alabilir. Uygulanan savunma anlayışına göre sporcuların ferdi çabalarını grupsal çabalara dönüştürebilmeleri birbirlerinin özelliklerini tanımakla ve eksikliklerini kapatmakla mümkün olacaktır.

 Savunma Oyuncuları İçin Grup Taktikleri

Savunma kurgusu içinde savunma oyuncularının birinci derecedeki görevleri kaleyi emniyet altına alarak rakip takımın gol atma çabalarına engel olmaktır. Rakibe sayıca üstünlük sağlamanın yanında, takımı lehine en uygun yerde durarak boşlukları kapatmak ana düşünce olmalıdır.

Oyun içinde değişen pozisyonlarda savunmada rakibe karşı eksik sayıda yakalanan savunma oyuncuları en uygun yerde durmalı ve arkadaşlarının savunmaya dönebilmeleri için gerekli zamanı kazanabilmelidir. Uygulanan savunma anlayışına göre, savunma hattının paylaşımı, rakip oyuncuların  paylaşımı iyi yapılmalıdır. savunma oyuncuları savunma bloğu içerisinde görev değişimi ve ortak olarak yapacakları hareketleri daha önceden çalışmalı ve uygulamalıdırlar. Eğer oyuncular ortak olarak sergileyecekleri hareketleri saha içerisinde gerçekleştiremezlerse ferdi savunma anlayışı grup savunma anlayışına dönüştürülemez ve kopuk bir defans bloğu ortaya çıkar.

Rakip tarafından oyundan düşürülen bir savunma oyuncusu yerini devralan savunma oyuncusunun yerine doğru hareketlenerek onun görevini üstlenmelidir. Amaç sadece rakipten topu alabilmek değil aynı zamanda rakibin topu olumlu olarak kullanmasına engel olmaktır. Top rakipte olsa bile savunma bloğunu oluşturan sporcuların oyun alanını daraltması ile rakip takım tehlikeli bir pozisyon üretemeyecektir.

Savunma oyuncuları rakibe atılan toplara rakipten önce müdahale edebilecekleri bir mesafede olmalıdırlar. Ancak rakibe yakın olmak her zaman avantaj sağlamayabilir. Rakibin önüne ve savunma hattının gerisine atılan toplarda rakibin hızına yetişebilmek ve topa müdahale edebilmek oldukça güçleşir. Bu yüzden savunma oyuncuları oyun alanı içerisinde değişen her pozisyona hazırlıklı olmalı ve ortak hareket edebilmelidirler.

Kısacası grup savunma anlayışını gerçekleştirebilmek için oyuncular kendi takım arkadaşlarının ve rakip takım oyuncularının tüm özelliklerini bilmeli ve ferdi savunma anlayışlarını grup savunma anlayışına uygun olarak uyarlayabilmelidirler.

 Markaj; Oyuncuların uygulanan savunma anlayışına göre rakiplerini ve sorumlu oldukları alanı ya da her ikisini beraber kontrol etmeleridir. Markaj; * Adam Markajı * Alan Markajı * Kombine Markaj olarak üç kısımda incelebilir.

Adam Markajı; Hücum oyuncusunun daha önceden yada oyun akışı içinde belirlenen rakip oyuncuyu oyun süresince kontrol etmesidir. Oyunda  değişen pozisyonlarda rakibe yakın oynamak ya da uzaktan kontrol etmek savunma oyuncusunun tercihindedir. Çok yakın yapılan adam markajları rakip oyuncuyu rahatsız ederek ve sinirlendirerek oyundan düşürür. Ancak markajı yapan oyuncunun markajı oyun kuralları dahilinde yapmasına dikkat etmektir. Aksi takdirde ihtarı ve ihracı gerektiren durumlar ortaya çıkacak ve takımını eksik bırakacaktır.

Adam markajında açık bir görev dağılımı vardır. Bu yüzden savunma oyuncuları kimi kontrol altında tutacağını bilir ve savunma anlayışı kolayca uygulanır. Rakip oyuncular adam markajından kurtulmak amacıyla çok yer değiştirir ve yorulurlar. Top tekniği iyi olan oyuncular markaj nedeniyle topu olumlu kullanamazlar. Top tekniği zayıf olan oyunculardan ise top kolayca kazanılabilir.

 Alan Markajı; Savunma oyuncusunun bulunduğu mevkiye göre sorumlu olduğu alanı kontrol etmesi esasına dayanır. Sorumlu olduğu alana giren rakip oyuncular onun kontrolü altında olmalıdır. Sorumlu bulunduğu alan dışına çıkan oyuncu ile beraber hareketlenmesi alan savunmasının delinmesine neden olur. Bu yüzden savunma oyuncusu alanını terk etmemelidir.

Savunma oyuncusunun savunacağı alan bellidir. Savunma oyuncuları daha az koşarak görevlerini yerine getirebilirler. Savunmada kazanılan toplar herkesin alanı belli olduğundan hücum oyununda kolay değerlendirilir.

Alan markajında savunulacak alanların belirlenmesinde sıkıntı yaşanabilir. Oyun içerisinde değişen çeşitli pozisyonlarda oyuncular alanlarını boşaltabilir. Ayrıca, rakip takımın iyi dripling yapan oyuncuları görev alanlarının birleştiği bölgelere kolayca girerler ve tehlike yaratırlar. Sorumluluk alanına birden fazla rakip oyuncu giren oyuncu zor durumda kalır.

Kombine Markaj; Adam markajı ve alan markajının beraber kullanılması olarak tanımlanabilir. Müsabaka sırasında değişen pozisyonlara göre oyuncuların her iki markajı beraber uygulaması ve tercihlerini olumlu olarak kullanmaları beklenir. Oyundan düşen takım arkadaşının sorumlu olduğu alana hareketlenmek için oyuncu kendi alanını terk etmeli, takım arkadaşını oyundan düşüren oyuncuya müdahale etmeli ya da arkadaşı yerini alana kadar oyunu geciktirmelidir.

Genellikle kombine markaj bütün takımlar tarafından tercih edilir ve sıkça kullanılır. Oyun içerisinde değişen pozisyonlara karşı bütün oyuncular hazırlıklı olmalı ve her iki markajı da uygulayabilmelidirler. 

 Hücum Oyununda Grup Taktikleri

Hücum oyuncuları; toplu ve topsuz oyunda kendi takımları lehine ferdi çabalarını grup davranışlarına dönüştürebilmelidirler. İyi bir dripling yapabilme, boş alan yaratma, duvar pası yapabilme, top değişimi yapabilme, aldatmaları yerinde kullanabilme gibi kendi takımına avantaj sağlayacak bütün hareketleri yapabilmelidir. 

Ortak Oyun Anlayışı; Hücum oyuncuları sistem ve oyun anlayışı gereği ferdi özelliklerini ortak oyun anlayışı çerçevesinde grup davranışlarına dönüştürerek, takım arkadaşlarından aldıkları ya da rakip oyuncudan kazandıkları topları çabuk bir şekilde rakip kaleye taşıyarak gol atabilmek amacıyla tüm taktiksel davranışları sergileyebilme çabaları olarak tanımlanabilir.

Ortak oyun anlayışı içinde oyuncuların ferdi bencilliklerine yer  yoktur. Futbol oyunun bir takım oyunu olduğu unutulmamalıdır. Topa sahip olan takım arkadaşına hareketlenerek boş alan yaratma, çapraz koşularla rakibin dengesini bozma, duvar pası yapma, arkadaşına destek olma çabaları hücum oyununda grup taktiklerinin bir parçasıdır. Hücum oyuncuları ferdi çabalarını mutlak suretle takımları lehine grupsal çabalara dönüştürmelidirler.

Ortak Oyun Anlayışı İçin Taktik Davranışlar ;

 Boş Alana Çıkmak ve Boş Alan Yaratmak; Hücum oyuncuları rakip takımın savunma bloğunun dağılmasına çalışmalıdır. Dengeli ve derinliği sağlanmış bir savunma kurgusunu açabilmek oldukça güçtür. Bu yüzden dripling yapan takım arkadaşına avantaj sağlayabilmek için topsuz hücum oyuncuları oyun alanını genişletmek, pas alabilmek ve kendisini tutan rakip oyuncudan kurtulabilmek amacıyla sürekli olarak yer değiştirmelidirler. Yaptıkları koşularla hem pas alabilme hem de topla hareket eden arkadaşlarına hücum zenginliği sağlamış olurlar. Unutulmaması gereken nokta oyuncular tarafından yapılan yer değişikliklerinin kendi takımlarına avantaj sağlayacak nitelikte olmasıdır.

Oyuncular toplu oyunda oldukları kadar topsuz oyun içinde yer almayı da bilmelidirler. Oyuncular müsabaka içinde çok kısa bir süre topla buluşurlar. Geriye kalan büyük bir kısım ise topsuz olarak oynanır. Topsuz olarak yapılan bütün yer değiştirmeler rakip takımın savunma, orta alan ve hücum organizasyonlarının değişmesine neden olur. Bunun bir sonucu olarak rakip takım hem bedenen hem de zihnen yorulur. Sürekli olarak değişen saha kurgusuna göre önlem almak ve dengeyi sağlamak oldukça güçtür. Bu yüzden oyuncuların kendi takımları lehine sürekli olarak yer değiştirmeleri sağlanmalıdır.

 Duvar Pası (2:1) ve Top Değişimi; Duvar pasının gerçekleştirilebilmesi için en az iki oyuncunun olması gerekir. Rakibin katı savunma anlayışı içinde olduğu durumlarda defansı açabilmenin en etkili yoludur. Sahanın bütün bölgelerinde uygulanabilir. Rakibi sayıca eksiltmek, kendi takına avantaj sağlayacak şekilde mesafe kat etmek amacıyla yapılabildiği gibi, savunmasını ofsayt kurgusuna göre ayarlamış takımların savunma bloklarının açılmasında da kullanılır.

Hücum oyuncuları topla beraber gelen arkadaşlarına doğru hareketlenmeli ve duvar pasına hazır olmalıdırlar. Duvar pası esnasında topu veren ve duvar olan oyuncular ofsayt pozisyonuna düşmemeye dikkat etmelidirler. 

Oyun içinde rakip takım tarafından baskı uygulanan takım arkadaşından topu devralmak gerekebilir. Kendi takımından dripling yapan oyuncuya doğru hareketlenilir ve topsuz oyuncu uygun bir teknikle arkadaşından topu devralır. Driplingi gerçekleştiren arkadaşının aksi istikametinde driplinge devam eder. top değişimini gerçekleştirecek oyuncuların bunu daha önce çalışmış olması gerekir. ayrıca rakip takım oyuncuları bunu sezmemelidir.

 Ferdi Özelliklerin Kullanılması; Oyuncular ferdi yeteneklerini en etkili şekilde kullanabilmelidirler. Kendilerine özgü aldatma tekniklerini kullanarak kendi takımları lehine avantaj sağlamalarına izin verilmelidir. Hücum oyuncuları rakip defansın eksik olduğu durumlarda ya da rakip defansın dengesinin bozulduğu durumlarda tercih haklarını kullanabilmelidirler. Sürekli olarak pas yapmayı düşünen bir oyuncu kolayca kontrol edilebilir. Kaleye yakın ve tehlikeli bölge olarak adlandırılan bölgelerde hücum oyuncularına riske girme ve aldatma tekniklerini kullanarak rakibi oyundan düşürerek gol atma çabalarına destek olunmalıdır. Aksi takdirde taktiksel olarak etkili bir silâhımızı hiç kullanmamış oluruz. Savunma oyuncuları ne yapacağını kestiremedikleri oyuncuları kontrol emekte oldukça zorlanırlar ve yorulurlar. Bu yüzden oyuncularımıza özellikle gol bölgelerinde riske girme serbestliğini vermeliyiz.

 Topa Sahip Olma ve Kullanma; Bütün takımlar topa rakipten daha fazla sahip olma çabası içindedirler. Top ne kadar kendi takımızda kalırsa rakibin tehlike yaratması o kadar güçleşecektir. Topa daha fazla sahip olabilmek için temel tekniklerin iyi öğrenilmiş olması gerekir. Oyun temposunun artırılması ve azaltılması ile ilgili unsurlar topa sahip olmak ile doğru orantılıdır.

Topun kullanılması ise oyun alanında pas atılabilecek alternatiflerin fazla olması ile olumlu olarak gerçekleştirilebilir. İyi bir top tekniğine sahip takımlar birbirlerine verdikleri paslarda büyük oranda başarı sağlarlar ve topu olumlu kullanırlar. Ayrıca hücum oyuncuları iyi bir dripling yeteneğine sahip olmalıdırlar. Rakip takımın bıraktığı boş alanlara yapılan driplingler ile savunma dengeleri bozulur. Driplingten sonra verilecek isabetli bir pas ile tehlikeli bir pozisyon yaratılabilecektir. Sporcuların dripling sırasında pas verebilmeleri  ancak oyun içinde değişen pozisyonları, takım arkadaşlarının yerleri hakkında bilgi sahibi olmaları ve sürekli olarak sahayı kontrol etmeleri ile mümkün olacaktır. Unutulmaması gereken sürekli olarak yer değiştiren objelerin (top ve oyuncular) kontrolünün zor olduğudur!!!

 TAKIM TAKTİKLERİ

 Oyun alanında görev verilen kendi takım oyuncularımızın birlikte sergiledikleri ortak davranışlar diye tanımlanabilir. Takım taktiklerinin uygulanabilmesi için daha önceden ferdi taktikleri ve grup taktiklerini biliyor olması gerekir. Takım taktiğini; ferdi ve grupsal çabaların antrenör ve takım tarafından daha önceden belirlenmiş ortak amaca yönlendirmesi olarak da tanımlanabilir.

Günümüz futbolunda artık taktiksel düşünceler orta saha ağırlıklıdır. Yeni hücumların başlatılabilmesi ve savunma derinliğinin sağlanması açısından orta sahanın kalabalık tutulması ve özel görev dağılımları yapılmıştır. Oyunun dengesinin sağlanması ve kontrolünün kendi takımımızda olması rakip takımın etkili olma süresini azaltacaktır.

Takım taktikleri, savunma ve hücum amaçlı olarak sınıflandırılabilir. Takım halinde top rakipteyken oyun alanını daraltarak rakibe alan bırakmama, top kendi takımımızdayken oyun alanını genişleterek kendi takımıza geniş alan sağlama bütün takımın ortak çabasını gerektirdiğinden takım taktiklerine örnek verilebilir.

Takım taktiklerinde; savunma ve hücumun başlatılması, organize edilmesi, kendi takımızı açısından tehlikeli olacak bölgelerin kontrol edilmesi ve hücumun sonuçlandırılması gibi birçok ortak çaba bulunur.

Tehlikeli Bölgelerin Kontrolü; Rakip takımın kendi sahasında yaptığı paslar kaleye yaklaşmadığı sürece bir tehlike oluşturmaz. Ancak rakip takım oyunun ağırlığını takımınızın savunduğu alana yıkmışsa tehlikeli bölgelerin kontrolü oldukça zorlaşacaktır. Savunma oyuncuları rakip takım oyuncularını hatasız kontrol etmelidirler. Antrenörün daha önceden belirlemiş olduğu taktiksel düşünce çerçevesinde ya adam adama, ya lana müdafaası ya da her ikisini etkili bir şekilde uygulayacak kapasiteye sahip olmalıdırlar.

  Kalenin kontrol altında tutulması kendi takımımız açısından bir emniyet duygusu yaratacak ve etkili hücumlar gerçekleştirmemizi sağlayacaktır. Takım oyununda kalenin kontrolü sadece savunma oyuncuları ile gerçekleştirilmez. Takımı oluşturan oyuncuların rakip takımın etkili ataklarına karşı kalelerini emniyet altına almaları beklenir.

Top rakip takımda iken rakip takım oyuncularının tümüne birden yapılan pres ile savunma-orta saha ve forvet oyuncuları arasındaki bağlantı kesilebilecektir. Takım halinde baskıya maruz kalmış takım arkadaşına destek olma, savunmaya ve hücuma destek olma gibi takımsal çabalara tüm müsabakalarda rastlanabilir.

 Savunmanın ve Hücumun Başlatılması; Oyun alanının her hangi bir bölgesinde ve anında topun rakip takıma geçmesi ile savunma başlamış olur. Tüm takım oyuncuları topun rakibe kaptırılmasından sonra yerlerini almalı, gerekiyorsa arkadaşlarına yardıma gitmelidirler. Savunma oyuncularını yanı sıra diğer oyuncuların da savunma prensiplerini bilmeleri gerekir. Rakipten sayıca az durumdayken rakibi oyalama, çok durumdayken daha az tehlikeli bölgelere doğru yönlendirme ya da topu kazanma çabaları gibi ortak tavır gerektiren davranışları futbolcular daha önceden uygulamış olmalıdırlar.

Savunmanın hücumda başlaması artık günümüz futbolunda bir zorunluluktur. Tabi ki öncelikli olarak kalenin emniyete alınması gerekir, ancak rakibin yapacak olduğu ataklara karşı savunmanın bütün takım tarafından sahanın tüm bölgelerinde yapılması gerekir.

Oyun alanının her hangi bir bölgesinde ve anında topun rakip takımdan kazanılması ile hücum başlamış olur. Topun kendi takım oyuncularına geçmesinden itibaren hücum organizasyonları uygulamaya başlanmalıdır. Hücum oyuncuları top kendi takımlarındayken boş alan yaratabilme, takım arkadaşlarına destek olabilme gibi birçok ortak çabayı gerçekleştirebilmeleri gerekir.

 OYUN TAKTİKLERİ

 Oyun taktiğini; sadece bir veya birkaç müsabakaya özgü olarak  oyunculara verilecek olan takım taktiği olarak tanımlamak mümkündür. Oyun taktiğindeki başarıyı daha önce sporcuların almış oldukları taktik eğitimi etkileyecektir. bu yüzden küçük yaştaki sporculara taktik eğitimi zamanında ve yeterli düzeyde kazandırılmalıdır.

Kendi takımımızın ve rakip takımın özellikleri oyun taktiklerini belirleyen en önemli kriterlerdir. Unutulmaması gereken nokta her zaman rakip takımı tanıma olanağının bulunmamasıdır. Bu yüzden takımlar oyun taktiklerini öncelikle kendi takımlarının özelliklerini dikkate alarak planlamalıdır.

Bazı takımlar tüm müsabakalarında hava hakimiyetine dayalı bir taktiksel anlayışla ya da katı defans anlayışı ile oynayabilirler. Bu gibi takımlara karşı mutlaka özel taktiksel anlayış (Oyun taktiği) geliştirilmelidir. Kendi takımımızın, rakip takımın özellikleri ve çevresel etmenler oyun taktiklerini doğrudan etkilerler.